سیستمهای واسط مغز-رایانه
علی مالکی؛ مائده آزادی مقدم
دوره 16، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 229-240
چکیده
برای اینکه کاربرد رابط مغز-رایانه(BCI) مبتنی بر پتانسیل برانگیخته بینایی حالت ماندگار (SSVEP) از آزمایشگاه به زندگی واقعی منتقل شود، خستگی به عنوان یک چالش جدی مطرح است. اجرای طولانیمدت فرمانها در یک سیستمBCI میتواند منجر به خستگی ذهنی سوژه و در نتیجه، ایجاد نارضایتی و کاهش کارآیی سیستم شود. اولین قدم برای کاهش اثرات نامطلوب خستگی، ...
بیشتر
برای اینکه کاربرد رابط مغز-رایانه(BCI) مبتنی بر پتانسیل برانگیخته بینایی حالت ماندگار (SSVEP) از آزمایشگاه به زندگی واقعی منتقل شود، خستگی به عنوان یک چالش جدی مطرح است. اجرای طولانیمدت فرمانها در یک سیستمBCI میتواند منجر به خستگی ذهنی سوژه و در نتیجه، ایجاد نارضایتی و کاهش کارآیی سیستم شود. اولین قدم برای کاهش اثرات نامطلوب خستگی، داشتن شاخصی کمی برای خستگی است. اگرچه شاخصهای فرکانسی جزء پرکاربردترین شاخصهای ارزیابی خستگی بوده است ولی نتایج پژوهشهای پیشین در این زمینه با یکدیگر همسو نیستند. از این رو، جای بررسی دقیق و جامعی برای چگونگی اثر خستگی بر شاخصهای فرکانسی خالی است. در این مقاله تمام شاخصهای فرکانسی خستگی معرفی شده در مطالعات گذشته و دامنه طیف زیرباندهای فرکانسی به طول 1هرتز، 2هرتز و 4 هرتز برای اولین بار به منظور بررسی دقیقتر، ارزیابی شده است. بدین منظور، تحریک بینایی با استفاده از 9 نشانه با فرکانسهای مختلف برای سوژهها نمایش داده شد و از آنها خواسته شد به نشانه هدف توجه کنند. تحریک بینایی به صورت پیوسته و بدون استراحت بوده تا از خستهشدن سوژهها در انتهای آزمون اطمینان حاصل شود. به منظور ارزیابی خستگی، از شاخصهای فرکانسی متوسط دامنه باندهای فرکانسی تتا، آلفا، بتا و بخشهای باند فرکانسی 4-30هرتز با گامهای 1 هرتز، 2 هرتز و 4 هرتز استفاده شد. نتایج نشان میدهد متوسط دامنه باند فرکانسی 9-8 هرتز شاخص مناسبتری برای ارزیابی خستگی است. این ویژگی به دلیل عدم تمرکز سوژه و تلاش ذهنی برای حفظ سطح هوشیاری بیشترین تغییرات را با خستگی دارد.